Renkleri ve lezzetleriyle cezbeden, antioksidan deposu yabani meyvelerle ilgili pratik bilgiler ve ipuçları.
Yabani meyveler, ıslah olmamış, doğada kendiliğinden yetişen, parklarda, ormanlarda, hatta bazen şehirde mahalle aralarında karşımıza çıkan meyveler demek. Renkleri ve lezzetleriyle sadece biz insanları değil, arıları, kuşları ve diğer hayvanları da cezbeden bu meyvelerin çoğu yaz aylarında, kısacık bir zaman diliminde coşuyor.
Kendiliğinden yetişen deyince, böğürtlen, ahududu, yaban mersini, frenk üzümü, dağ çileği gibi orman meyvelerinin dışında dut ve erik, daha az bilinen dikenli incir, çitlembik (menengiç), karayemiş, koca yemiş, alıç, hünnap, kara mürver, ahlat, aronya ve Bektaşi üzümü de yabani meyveler arasında sayılabilir. Bir de çiğ halde tatları buruk veya mayhoş olduğundan genelde reçel, şurup, pekmez, çay, hatta tarhana yapımında kullanılan üvez, kızılcık, alıç ve kuşburnu gibileri de var. Yabani demek aynı zamanda bölgesel demek. Tıpkı yabani semizotu, yabani kekik, yabani pazı, istifno ve tırşikte olduğu gibi yabani meyveler de bölgeye göre farklı isimlerle anılıyor.
Toplama sanatı: Nelere dikkat etmeli?
Yabani meyveler beraberlerinde sadece lezzet değil, macera ve keşif de getirirler. Nerede yetiştiklerini araştırmak, onları toplamak hazine avı gibidir. Ancak toplarken dikkat edilmesi gerekenler var.
- Öncelikle topladığınız meyveyi tanıyın ve zehirli olmadığından, yenebilir olduğundan yüzde yüz emin olun. Kitaplardan ve giderek yaygınlaşan bitki tanıma uygulamalarından faydalanın.
- Bulunduğunuz bölgeden hangi bitkilerin ve meyvelerin tehlike altında olduğunu öğrenin ve toplamayın.
- Nerede olduğunuza dikkat edin. Yol kenarlarında, parklarda, dere kenarlarında, hatta ıssız görünen ormanlarda bile doğada kirlenme olup olmadığına dikkat edin. Pestisitlerle spreylenmiş, suyuna kimyasallar karışmış, toprağı kirlenmiş ya da egzoz dumanının yoğun olduğu otoyol yakınındaki yerlerden uzak durun. Yere yakın bitkilerden topluyorsanız, hayvan pisliği olmadığına dikkat edin.
- Unutmayın, bu meyveler doğadaki hayvanların yaşamlarını sürdürmeleri için şart. Dolayısıyla ihtiyacınızın ötesinde toplamayın.
- İlk gördüğünüzü toplamayın, belki de sonuncudur düşüncesiyle olduğu yerde bırakın.
- Tanımadığınız insanların bahçelerine izinsiz girmeyin.
- Doğada yapılan herhangi bir aktivitede olduğu gibi arkanızda çöp bırakmayın.
- Fotoğraf çekin, gözlemlerinizi belgeleyin. İleride bitkileri hatırlamak için notlar alın.
Nasıl saklamalı?
Diyelim ki hızlarına yetiştik ve eve taptaze, şahane yabani meyvelerle döndük. Hikâye burada bitmiyor, gözetmek gereken birkaç nokta var. Mümkünse hemen yemek, çabuk küflenip çöpe gitmemeleri için ise doğru saklamak gerek.
Yabani meyveler, özellikle narin orman meyveleri, kolayca yumuşayabilen meyveler. Sakladığınız kapta üst üste binerlerse çabucak ezilip sulanabilirler. Yumuşayanları sürüden uzaklaştırmak gerek çünkü bir tanesinin küflenmesi diğerlerinin de hızlıca küflenmesine neden olabiliyor.
Saklarken dikkat edilecek bir diğer konu da buzdolabının neresinde saklanacakları. Narin yabani meyveler buzdolabının en arkasında saklanmamalı. Burası buzdolabının en soğuk bölgesi olduğundan meyveler kısmen donabilir ve dokuları bozulabilir. Ayrıca buzdolabının görülmeyen arka raflarına konan yiyecekler unutulup gidebiliyor. Bu yüzden bu meyveleri ön tarafta göz önünde tutmak iyi fikir.
Yıkamalı mı yıkamamalı mı?
Doğadan topladığınız meyveleri yıkamak şart değil. Ancak aralarına saklanmış olabilen minik böceklerden kurtulmak için su dolu bir kapta bekletebilirsiniz. Suya azıcık sirke de ekleyebilirsiniz. Birkaç kere süzüp tekrarlamak yeterli.
Nem, orman meyvelerinin ezeli düşmanı olduğundan genelde yemeden hemen önce yıkanmaları tavsiye edilir. Ayrıca buzdolabına kaldırmadan önce meyvelerin tamamen kurumaları gerekiyor. Aksi takdirde üzerlerinde kalan su, bozulmalarını hızlandırıyor. Yayarak, olabildiğince tek sıra halinde saklamak, kabın tabanına da kâğıt havlu sermek akıllıca.
Yabani meyveler dondurulabilir mi?
Yabani yaz meyvelerini hem bütün hem püre halinde dondurmak mümkün. Bütün halde dondurmak için meyveleri tepsiye aralarında biraz boşluk bırakarak dizin ve donduklarında ağzı kapalı bir kaba alın. Bu şekilde buzlukta 1 yıla kadar dayanırlar.
Hafif yumuşamış yabani meyveleri ise püre yapıp buz kalıplarında dondurabilir ve tatlı, sos ve smoothie gibi tariflerde kullanabilirsiniz.