Bu yazıyı 1 dakika 59 saniyede okuyabilirsiniz.
Lezzetli, çok yönlü ve bin bir yararı olan semizotunun tam mevsimi. Semizotu ve her yerde yetişen, kendiliğinden büyüyen yabanisine yakından baktık.
Geçenlerde Dolmabahçe ışıklarında yolun ortasındaki bir karış toprak alanda ot toplayan yaşlı bir teyzeyle amcaya rastladım. Yakından bakınca yabani semizotu topladıklarını gördüm. “Bugün topla, yarın aynı yerde yine biter” dedi amca, bir an için kafasını yerdeki yeşillikten kaldırıp. İkisinin de ellerinde birer torba dolusu semizotu, kendiliğinden yetişen bu yabani otu eve götüreceklerine pek memnun görünüyorlardı.
Gerçekten de yabani semizotu bahçelerde istemeseniz de büyür, yayılır kendi kendine. Çoğu zaman ondan kurtulmak ister bahçe sahipleri. Bu arsız bitkinin bu denli zarif bir yiyecek olabileceğini beklemiyor insan. Hafif ekşiliği, narin dokusu, körpeliği onu vazgeçilmez kılan özellikler. Yabani semizotunun tadı geniş yapraklı semizotuna kıyasla biraz daha mayhoş. Pembe- mor sapları ve koyu yeşil yaprakları yemeklere eklemek için ideal; diğeri gibi kolay sönmüyor. Ayrıca körpeliği, rengi ve ufak yapraklı oluşundan dolayı çiğ yemek ya da salatalara eklemek için birebir.
Anadolu’da pürpürüm, pirpirim, temizlik otu gibi adları da var yabani semizotunun. Yabani otlarla ilgili şahane bir kaynak kitap olan “Mutfakta Yaban” adlı kitabın yazarı Tijen İnaltong, yabani semizotunun ülkemizde altı cinsi olduğunu yazıyor. Maraş’ta çorbası, Gaziantep’te bakliyatlı yemeği, Kilis’te kıymalı kavurması, İç Anadolu’da pirinçli yemeği ve pilavına rastlandığını anlatıyor.
Yararları
Semizotunun sağlığımız için bir sürü yararı var. Potasyum, magnezyum ve kalsiyum içeriyor. Kalbi koruyor, kötü kolesterolü düşürüyor. Sindirimi kolaylaştırıyor, sinir sistemini koruyor. Kalorisi ve glisemik endeksi düşük. Gözler için birebir olan A vitamini içeriyor. C vitamini ve demir deposu; içindeki vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Semizotu aynı zamanda Omega 3 bakımından en zengin bitkilerden biri. Yüksek oranda su içeriyor. Kısaca tam bir süper besin!
Mutfakta
Semizotunu aldıktan sonra saklamak için bir beze sarıp buzdolabının sebze çekmecesine kaldırın. Kullanmaya hazır olana kadar yıkamayın. Semizotunu yıkamak için su dolu geniş bir kapta bekletin. Üzerlerindeki kirler ve yabani semizotunun içindeki minik siyah tohumlar suyun dibine çökecektir. Bu arada tohumların temizlenmesine çok da takılmayın, yenebiliyorlar.
Semizotunu dondurmak da mümkün. Dokusu kaybolur ama çorba yapmak için kullanabilirsiniz. Dondurmak için buharda pişirin, fazla suyunu sıkın, soğuduktan sonra hava almayan bir kaba koyun. Semizotunu lezzetini onu bulamadığımız aylara saklamak için İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yapıldığı gibi kurutabilirsiniz. Aynı zamanda turşusunu kurabilirsiniz.
Semizotu son derece kullanışlı bir malzeme. Yemeğini yapabilir, salatalarda kullanabilir, börek ya da sandviç içinde deneyebilirsiniz. Tüm bitkilerin içinde “mucilage” adlı, şeker ve protein molekülleri içeren bir sıvı var. Semizotunda mucilage oranı daha fazla olduğundan özellikle sapları yemeklere, çorbalara kıvam vermek için de kullanılabiliyor.